تبخال – دکتر جلال حاجی زاده

ویروس های هرپس سیمپلکس ( Herpes simplex ) پاتوژن های سازگار با میزبان هستند که باعث ایجاد انواع بیماری ها می شوند. دو نوع وجود دارد: ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) و نوع ۲ (HSV-2). هر دو ارتباط نزدیکی دارند اما از نظر اپیدمیولوژی متفاوت هستند. HSV-1 به طور سنتی با بیماری دهان و صورت همراه است، در حالی که HSV-2 به طور سنتی با بیماری تناسلی مرتبط است. با این حال، محل ضایعه لزوماً نشاندهنده نوع ویروسی نیست.

تا ۸۰ درصد از عفونت های هرپس سیمپلکس بدون علامت هستند. عفونت های علامت دار را می توان با عوارض و عود قابل توجه مشخص کرد. در میزبان هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، عفونت ها می توانند عوارض تهدید کننده زندگی ایجاد کنند.

هرپس سیمپلکس می تواند باعث عفونت اولیه یا فعال شدن مجدد (عود) شود. هر دو HSV-1 و HSV-2 پس از تماس با ترشحات عفونی که حاوی HSV-1 (معمولا ترشحات دهانی) یا HSV-2 (معمولا ترشحات تناسلی) هستند، در عفونت های اولیه تناسلی و دهانی دخیل هستند. سیر بالینی به سن و وضعیت ایمنی میزبان، محل آناتومیک درگیری و نوع ویروس آنتی ژنی بستگی دارد. عفونت های اولیه HSV-1 و HSV-2 با علائم سیستمیک، طول مدت طولانی تر علائم و میزان بالاتر عوارض همراه است. عفونتهای مکرر معمولاً خفیفتر و کوتاهتر هستند. عفونتهای HSV در میزبان ضعیفتر از سیستم ایمنی، شدیدتر، طولانیتر و گستردهتر هستند و احتمال عود آن بیشتر از عفونتهای HSV در افراد دارای ایمنی نرمال است.

تبخال لب :

این شایع ترین تظاهرات عفونت مکرر HSV-1 است که توسط بسیاری به عنوان “تبخال” نامیده می شود. یک پیشدرآمد درد، سوزش و سوزن سوزن شدن اغلب در محل آسیب دیده، معمولاً صورت، اطراف لبها رخ میدهد و به دنبال آن پاپولهای اریتماتوز ایجاد میشوند که به سرعت به وزیکولهای ریز با دیواره نازک تبدیل میشوند که پوستهدار و زخمی میشوند. در اکثر بیماران، کمتر از دو عود در سال ظاهر می شود، اما برخی از افراد عودهای ماهیانه را تجربه می کنند.

تبخال تناسلی:

تبخال تناسلی اولیه می تواند توسط HSV-1 و HSV-2 ایجاد شود و می تواند بدون علامت باشد. HSV-2 تمایل دارد که برای مخاط تناسلی گرایش داشته باشد و به طور سنتی بیشتر با عفونت های تناسلی مرتبط است. با این حال، HSV-1 به طور فزاینده ای با عفونت تناسلی مرتبط است و گزارش شده است که بیشتر از HSV-2 باعث عفونت های تناسلی می شود، به ویژه در جوانان و مردان همجنسگرا. HSV-1 و HSV-2 قابل تشخیص نیستند، اما عود با HSV-2 بیشتر است.

تبخال تناسلی اولیه با علائم سیستمیک و موضعی شدید و طولانی مشخص می شود. آنتی بادی های از قبل موجود علیه HSV-1 اثر بهبود دهنده ای بر شدت بیماری ناشی از HSV-2 دارند. به نظر می رسد عفونت قبلی دهانی HSV-1 از خطر عفونت HSV-1 ناحیه تناسلی محافظت می کند یا ممکن است آن را کاهش دهد. علائم تبخال تناسلی اولیه و عوارض آن در زنان شدیدتر است.

علایم تبخال تناسلی اولیه :

دوره کمون تبخال تناسلی اولیه ۳-۷ روز (محدوده، ۱ روز تا ۳ هفته) است. علائم اصلی شامل تب، سردرد، ضعف و میالژی (در ۳-۴ روز اول برجسته است). علائم موضعی شامل درد، خارش، سوزش ادرار، ترشحات واژن و مجرای ادرار و تورم دردناک غدد لنفاوی است.

تبخال تناسلی عودکننده:

قبل از تبخال تناسلی عودکننده، حساسیت، درد و سوزش در محل بیماری ایجاد می شود که ممکن است از ۲ ساعت تا ۲ روز طول بکشد. در برخی از بیماران، تحریک دردناک اعصاب کمری به صورت شدید همان طرف ساکرال رخ می دهد.

در زنان، وزیکول ها روی لبیا ماژور ، لبیا مینور یا پرینه یافت می شوند. ضایعات اغلب بسیار دردناک هستند. تب و علائم اصلی ناشایع هستند. ضایعات در ۸-۱۰ روز بهبود می یابند و ریزش ویروس به طور متوسط ۵ روز طول می کشد. علائم در زنان شدیدتر از مردان است.

در مردان، تبخال تناسلی عودکننده به صورت ۱ یا چند تکه از وزیکول های گروه بندی شده روی آلت تناسلی ظاهر می شود. سوزش ادرار غیر معمول است. درد خفیف است و ضایعات در ۷-۱۰ روز بهبود می یابند. فراوانی و شدت عود با گذشت زمان کاهش می یابد.